Χιροσίμα: 62 χρόνια μετά ...

αντιγράφω από την "καθημερινή"
(http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_05/08/2007_236612)

Του Gar Alperovitz *

Η ατομική βόμβα "little boy" που έπεσε στη Χιροσίμα (αριστερά) και η "fat man" που έπεσε στο Ναγκασάκι

Παρά τα 62 χρόνια που πέρασαν από τον βομβαρδισμό της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, τα ζητήματα που δημιουργήθηκαν από την πρώτη και μόνη χρήση ατομικών όπλων συνεχίζουν να απασχολούν την ανθρωπότητα.

Οι περισσότεροι Αμερικανοί πιστεύουν ακόμη ότι οι βομβαρδισμοί αυτοί οδήγησαν στη λήξη του πολέμου και ότι έσωσαν έτσι τις ζωές εκατομμυρίων στρατιωτών. Την εποχή εκείνη, όμως, οι αμερικανικές και βρετανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν ήδη αποκαλύψει ότι η Ιαπωνία ετοιμαζόταν να συνθηκολογήσει.

Μετά το τέλος του πολέμου, Αμερικανοί στρατιωτικοί διοικητές, αντίθετα από τον πρόεδρο και τους συμβούλους του, δήλωναν δημόσια ότι οι βομβαρδισμοί δεν ήταν επιχειρησιακά αναγκαίοι, ούτε και δικαιολογημένοι, ενώ πολλά από τα στελέχη αυτά των ενόπλων δυνάμεων ανέφεραν ότι η χρήση ατομικών βομβών σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι τους «προσέβαλε ηθικά».

Ο τότε στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ περιέγραψε στα απομνημονεύματά του πώς αντέδρασε όταν έμαθε από τον υπουργό Πολέμου, Χένρι Στίμσον, για τη χρήση της ατομικής βόμβας στην Ιαπωνία: «Κατά τη διάρκεια της απαγγελίας των σχετικών στοιχείων από τον Στίμσον, ένιωσα αίσθημα κατάθλιψης και του εξέθεσα τις αντιρρήσεις μου, πρώτον, επειδή η Ιαπωνία είχε ήδη ηττηθεί και για τον λόγο αυτό η χρήση της βόμβας ήταν εντελώς περιττή και –δεύτερον– επειδή πίστευα ότι η χώρα μας θα έπρεπε να αποφεύγει να σοκάρει τον κόσμο με τη χρήση ενός όπλου, το οποίο δεν ήταν πλέον απαραίτητο για τη σωτηρία αμερικανικών ζωών». Σε άλλη δημόσια δήλωσή του, ο Αϊζενχάουερ είπε: «Δεν ήταν αναγκαίο να τους χτυπήσουμε με αυτό το αποτρόπαιο πράγμα...».

Η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι δεν αποτελούσαν σημαντικούς στρατιωτικούς στόχους. Οι βόμβες είχαν στόχο τη θανάτωση όσων το δυνατόν περισσότερων βιομηχανικών εργατών, ώστε να ενισχυθεί το αίσθημα πανικού στον πληθυσμό. Μετά τον πόλεμο, ο επικεφαλής του στρατιωτικού επιτελείου του προέδρου Τρούμαν, ναύαρχος Ουίλιαμ Φάλον, δήλωσε: «Η χρήση αυτού του βάρβαρου όπλου στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι δεν βοήθησε αποφασιστικά τον πόλεμό μας κατά της Ιαπωνίας. Οι Ιάπωνες είχαν ήδη ηττηθεί και ετοιμάζονταν για συνθηκολόγηση. Χρησιμοποιώντας πρώτοι την ατομική βόμβα, υιοθετήσαμε ηθικά πρότυπα προσήκοντα στους βαρβάρους του Μεσαίωνα».

Τον Αύγουστο του 1945, η Ιαπωνία είχε ουσιαστικά ηττηθεί, με το ναυτικό της στον πυθμένα του ωκεανού, την αεροπορία της να στερείται καυσίμων, τον στρατό της να αντιμετωπίζει την ήττα σε όλα τα μέτωπα και τις πόλεις της να βομβαρδίζονται ανηλεώς. Με τη Γερμανία εκτός πολέμου, ΗΠΑ και Βρετανία ετοιμάζονταν να ρίξουν όλες τους τις δυνάμεις κατά του ιαπωνικού στρατού, ενώ ο σοβιετικός στρατός ετοιμαζόταν και αυτός να επιτεθεί κατά της υπό ιαπωνική κατοχή Μαντζουρίας.

Επίδειξη ισχύος

Αντί να ακούσει τις συμβουλές των μυστικών της υπηρεσιών, η Ουάσιγκτον έσπευσε να χρησιμοποιήσει την ατομική βόμβα την 6η και την 8η Αυγούστου, ημερομηνίες κατά τις οποίες οι Σοβιετικοί είχαν προγραμματίσει την εισβολή τους στην Απω Ανατολή. Για τη «σύμπτωση» αυτή, πολλοί ιστορικοί θεωρούν υπεύθυνο τον πρόεδρο Τρούμαν, που ήθελε ο πόλεμος να τελειώσει με σαφή επίδειξη ισχύος των ΗΠΑ απέναντι στον απειλητικό τους σοβιετικό σύμμαχο.

Οσο παράξενο κι αν ακούγεται σήμερα, υπάρχουν στοιχεία που στηρίζουν την άποψη πως η χρήση της ατομικής βόμβας προκάλεσε τον θάνατο περισσότερων Αμερικανών και Βρετανών στρατιωτών, στα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά τον πόλεμο, ο υπουργός Πολέμου, Χένρι Στίμσον, επισήμανε ότι η απόφαση της Ουάσιγκτον να καθυστερήσει πολλούς μήνες προτού απαντήσει στο ιαπωνικό αίτημα για διατήρηση του αυτοκράτορα, μπορεί να ευθύνεται για την καθυστέρηση της συνθηκολόγησης του Τόκιο. Ενας από τους λόγους αυτής της αμερικανικής κωλυσιεργίας ήταν ότι οι Αμερικανοί ηγέτες ήθελαν να γνωρίζουν τα αποτελέσματα των πρώτων δοκιμών της ατομικής βόμβας, τον Ιούλιο του 1945. Αν δεν περίμεναν τα αποτελέσματα αυτά, ο πόλεμος ίσως να είχε τελειώσει νωρίτερα, ενώ προφητικές ακούγονται σήμερα οι προειδοποιήσεις του 1945, όταν πολλοί επιστήμονες προειδοποιούσαν ότι η αιφνιδιαστική χρήση της ατομικής βόμβας θα εκκινούσε παγκόσμια πυρηνική εξοπλιστική κούρσα.

* O κ. Gar Alperovitz είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, συγγραφέας του βιβλίου «Η απόφαση για χρήση της ατομικής βόμβας». Το άρθρο αυτό γράφτηκε για την «Κ».

σχετικά posts:
[1] pdf: Η ατομική βόμβα της Χιροσίμα

Έστειλαν το λύκο να ηρεμήσει τα (επαναστατημένα) πρόβατα...

Τις τελευταίες ημέρες παρακολουθούμε στις διεθνείς ειδήσεις τα της περιοδείας του υιού Μπους στη Λατινική Αμερική και τη "θερμή" υποδοχή που του επιφυλλάσουν οι κάτοικοι των χωρών (όσοι δε συμμετέχουν βέβαια στις στημένες εκδηλώσεις, όπως αυτή στη Βραζιλία όπου ο υιός Μπους χορεύει σε βραζιλιάνικους ρυθμούς και παίζει και μαράκες - τρομάρα του). Είναι, κατά το Department of States, μια "επίθεση" (με τρομάζει και με ανατριχιάζει η λέξη αυτή, όταν το υποκείμενο της πρότασης έχει να κάνει με τους born in the USA) φιλίας προς τα κράτη της Λατινικής Αμερικής. Αυτό όμως που κρύβεται από πίσω (και δε μας το λένε) είναι η ανησυχία που νιώθουν εκεί στο Λευκό Οίκο, καθώς ένα προς ένα τα κράτη στη Νότια Αμερική περνάνε σε Αριστερά (ή τουλάχιστον μη φίλα προσκείμενα προς τους Αμερικανούς) καθεστώτα με τη στήριξη των "επαναστατημένων" και κουρασμένων από τη διαρκή εκμετάλλευση φτωχών κατοίκων τους.

Στον Ούγκο Τσάβες στη Βενεζουέλα και τον Εβο Μοράλες στη Βολιβία (που είναι αυτόχθονας Ινδιάνος) ήρθε να προστεθεί ο Ραφαέλ Κορέα στον Ισημερινό και σα να μην έφθανε αυτό (για τους Αμερικανούς), επανεξελέγει στη Νικαράγουα (στη Κεντρική Αμερική) μετά από πολλά χρόνια ο Ντανιέλ Ορτέγα (ο ηγέτης των Santinistas). Αν στους παραπάνω προσθέσουμε (σα... κερασάκι στην τούρτα) τον ανυπέρβλητο Φιντέλ Κάστρο, τότε γίνεται αμέσως κατανοητή η πίεση που νιώθουν και ο φόβος τους μήπως γίνει ανεξέλεγκτο το κίνημα των φτωχών που έχει επαναστατήσει ενάντια στις πολυεθνικές. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι σε ολόκληρη τη Νότια Αμερική δεν έχουν παραμείνει πλέον παρά μόνο δύο(!) δεξιές φιλοαμερικανικές κυβερνήσεις – στην Κολομβία και στην Παραγουάη.

Βέβαια οι Αμερικάνοι έχουν ακόμα ισχυρά στηρίγματα στην Κεντρική και Νότια Αμερική: τη Βραζιλία (αλλά με αρκετές επιφυλάξεις λόγω του προέδρου Λούλα, ο οποίος δεν παύει να είναι πρώην αριστερός συνδικαλιστής), το Μεξικό (όπoυ όμως χρειάστηκε νοθεία για να εκλεγεί ο συντηρητικός υποψήφιος Φελίπε Καλντερόν - και το φιτίλι σιγοκαίει από τότε) και την Αργεντική (όπου μετά την κατάρρευση της οικονομίας το 2001 ανά πάσα στιγμή μπορεί να γίνει η έκρηξη), που πληθυσμιακά αποτελούν μαζί με την Κολομβία (όπου το αντάρτικο συνεχίζεται) σχεδόν το 80% του πληθυσμού. Αλλά οι συνθήκες σε κάθε μία από τις χώρες αυτές μόνο ιδανικές δεν είναι για τα γεράκια της Ουάσινγκτον.

Τελικά (και ευτυχώς για τον κόσμο μας), το Viva la Revolución του Che Guevara εξακολουθεί να έχει ισχυρά ερίσματα στην Κεντρική και Νότια Αμερική, ακόμα και αν φύγει σύντομα από το μάταιο κόσμο μας και ο Φιντέλ. Και δεν πρόκειται να "εξαλειφθεί" από τους Αμερικανούς, όσες "χάντρες" και "χαϊμαλιά" και να προσφέρουν στους καταπιεσμένους κατοίκους της Λατινικής Αμερικής.